Kryptoreklama na blogach i vlogach

Niejednokrotnie spotkałem z rozważaniami wśród blogerów i vlogerów czy lepiej dla biznesu, w kontekście odbioru treści przez czytelników i oglądających, informować, że wpis lub filmik jest sponsorowany, czy też może korzystniej nie pisać o tym wprost, a kto mądry i tak będzie wiedział o co chodzi? Inny słowy, problem ten dotyczy formy ukrytego lokowania produktów (kryptoreklama). Dla mnie jako prawnika sprawa jest prosta – trzeba informować, ponieważ tak wynika z prawa. Całkowicie chybione jest przy tym odwoływanie się do „domyślenia się” przed odbiorców, że mają do czynienia z reklamą. Regulacje chroniące konsumentów tak nie działają. Wszystko musi być jasne –  trzeba przekaz i jego kontekst ułożyć tak, aby każdy, a konkretnie przeciętniak, to zrozumiał.

Pominę w tym wpisie sytuację kiedy blog jest prasą internetową w rozumieniu Prawa prasowego lub filmiki (vlog) są audiowizualnymi usługami na żądania w myśl ustawy o radiofonii i telewizji. Uwarunkowania co do reklamy w prasie i telewizji są na tyle wyśrubowane, że chyba dla wszystkich jest oczywiste, że nie można tam stosować kryptoreklamy. Poniżej skupie się jedynie na regulacjach dotyczących kryptoreklamy w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Kryptoreklama a nieuczciwe praktyki rynkowe

Pierwszy z tych aktów prawnych – ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym – dotyczy relacji pomiędzy przedsiębiorcami i konsumentami. Definicja przedsiębiorcy jest przy tym bardzo szeroka. Obejmuje każdego, kto ma jakikolwiek związek ze sprzedażą towarów i usług, w tym osoby działające na ich rzecz takich sprzedawców.

Przedmiotowa ustawa niektóre praktyki rynkowe opisuje ogólnie, a kilka bardzo szczegółowo. Co do kryptoreklamy jest bardzo konkretna. Przepis art. 7 pkt 11 tej ustawy mówi, że nieuczciwą praktyką w każdych okolicznościach jest kryptoreklama. Wprawdzie pojęcie kryptoreklamy na gruncie tej ustawy utożsamiane jest z wykorzystywaniem „treści publicystycznych w środkach masowego przekazu”, to należy przyjąć, że obejmuje to tez blogi i vlogi.

Kryptoreklama a nieuczciwa konkurencja

Drugi ze wspomnianych aktów prawnych – ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – zawiera dość podobne uregulowania. Ustawa ta nie dotyczy jednak relacji z konsumentem, lecz stosunków pomiędzy przedsiębiorcami. Innymi słowy, z ewentualnym roszczeniem może wystąpić jedynie konkurent rynkowy. Ustawa nie używa pojecie kryptoreklamy. Odwołuje się jedynie do reklamy i „udawania”, że ma ona charakter neutralnej informacji. Takie zachowanie jest czynem nieuczciwej konkurencji. Zwrócić należy uwagę, że ustawa popełnienie takiego czynu wiąże nie tylko z bezpośrednim sprzedawcą i usługodawcą. Odpowiedzialność ciąży też na agencji reklamowej lub innym przedsiębiorcy opracowującym reklamę.